مگر پیامبر(ص) حضرت علی(ع) را در روز غدیر خم به عنوان خلیفه و جانشین خود انتخاب و معرفی نکرد؟

 پاسخ:

قضیه غدیر و انتخاب حضرت علی(ع) در آن روز به عنوان خلیفه و جانشین پیامبر، از مسلمات تاریخ اسلام است؛ به گونه‏ای که همه تاریخ نویسان اعم از شیعه و سنی بر آن اتفاق نظر دارند. روزی که رسول خدا(ص) به فرمان خداوند دست علی(ع) را گرفت و او را در برابر چشمان مردم، وصی و سرپرست مسلمانان پس از خود معرفی کرد. این جریان و رویداد مهم سیاسی - تاریخی را همه سیره نویسان و تاریخ نگاران و مفسران قرآن کریم نقل کرده و کتاب‏ها در این زمینه نوشته‏اند؛ به ویژه کتاب شریف "الغدیر" که ابعاد مختلف غدیر را بررسی کرده و در یک دوره یازده جلدی تدوین یافته است. جویندگان حقیقت می‏توانند به این کتاب شریف و دیگر منابع اسلامی مراجعه کنند تا حق را دریابند. اما در اینجا به عنوان نمونه به یک مورد اشاره می‏گردد.

امام فخر رازی، مفسر قرآن کریم و از علمای طراز اول اهل سنت، در تفسیر کبیر در ذیل آیه 67 سوره مائده چنین می‏نویسد: "یا ایها الرّسول بلّغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلّغت رسالته"؛ ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت نازل شده کاملاً به مردم برسان و اگر این کار را نکنی، گویی رسالتت را انجام نداده‏ای. این آیه درباره فضیلت و خلافت حضرت علی‏بن ابی‏طالب(ع) نازل شده است. هنگامی که آیه نازل شد پیامبر اسلام(ص) دست علی(ع) را گرفت و بلند کرد و فرمود: "هر که را من مولا و رهبر او هستم پس از من، علی(ع) مولا و رهبر او است. خداوندا ! هر کسی که علی را دوست بدارد او را دوست بدار و هر که علی را دشمن بدارد او را دشمن بدار".[1] او اضافه می‏کند که پس از انتخاب و معرفی حضرت علی(ع) به عنوان جانشین پیامبر(ص)، مردم می‏آمدند و به او تبریک می‏گفتند. عمر نیز نزد علی(ع) آمد و به او گفت: "ای فرزند ابی طالب ! این امر گوارا باشد بر تو، از این پس تو مولا و سرپرست من و هر مؤمن و مؤمنه‏ای هستی".[2]

بنابراین، انتخاب علی(ع) در روز غدیر از جانب پیغمبر اسلام(ص) به عنوان جانشین آن حضرت، مسلم و قطعی است که به صورت متواتر نقل شده است. اما سؤال این جا است که چرا برخی از اصحاب و یاران رسول اللَّه(ص) پس از رحلت ایشان این پدیده مهم را نادیده گرفته و به آن عمل نکردند؟ چه عواملی وجود داشت که عدّه‏ای از مسلمانان عصر رسول اللَّه(ص) از توصیه‏های آن حضرت درباره اهل بیت پیامبر بخصوص درباره شخص علی بن ابی‏طالب(ع) چشم پوشی کردند؟

پاورقی

[1‍] امام فخر الرازی، تفسیر کبیر، بیروت، دارالفکر، ج 12، ص 53.

[2‍] همان.